فاطمه ابدی؛ محمد جوادی پور
چکیده
هدف مطالعه حاضر معرفی برنامهدرسی جدیدی به نام برنامه‌درسی‌دانشجو می‌باشد. این مطالعه از حیث نوع بنیادی از حیث رویکرد توصیفی_تحلیلی و از نوع طرح‌های آمیخته اکتشافی است. ابزار در بخش کیفی مصاحبه بازپاسخ و در بخش کمی پرسشنامه محقق‌ساخته می‌باشد. جامعه در بخش کیفی هشت نفر از صاحبنظران تعلیم‌و‌تربیت و در بخش کمی 100 نفر از دانشجویان ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر معرفی برنامهدرسی جدیدی به نام برنامه‌درسی‌دانشجو می‌باشد. این مطالعه از حیث نوع بنیادی از حیث رویکرد توصیفی_تحلیلی و از نوع طرح‌های آمیخته اکتشافی است. ابزار در بخش کیفی مصاحبه بازپاسخ و در بخش کمی پرسشنامه محقق‌ساخته می‌باشد. جامعه در بخش کیفی هشت نفر از صاحبنظران تعلیم‌و‌تربیت و در بخش کمی 100 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی می‌باشند. جهت تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها در بخش کیفی از روش سیستماتیک در تئوری داده بنیاد و در بخش کمی از آزمون فریدمن استفاده شد. در مجموع چهار مولفه محوری از مصاحبه‌های انجام گرفته بدست آمدند: ویژگی‌های برنامه‌درسی‌دانشجو؛ عناصر اصلی آن شامل دانشجو، استاد و سازمان؛ گام‌های موثر در شکل‌گیری؛ و موانع و چالش‌های شکل‌گیری این برنامهدرسی. کد گزینشی بدست‌آمده عبارتست از: عناصر اصلی این برنامهدرسی. همچنین رتبه‌بندی مولفه‌های مربوط به دانشجو به ترتیب نزولی عبارتند از: مولفه‌های روان‌شناختی‌و‌انگیزشی، فراشناختی، اجتماعی و مهارتی. نتایج نهاییِ بدست آمده وجه متمایز‌کننده این برنامهدرسی را نقش آفرینیِ فعال دانشجو در جهت‌گیری و هدفگذاری مستمر برای خود دانسته که در این مسیر از دو عنصر اصلی دیگر یعنی استاد و دانشگاه استفاده لازم را می‌برد. در تعریفی مقدماتی برنامهدرسی دانشجو فرآیند منظم و هدفمندِ تصمیم‌گیری، هدفگذاری و آینده‌نگریِ دغدغه‌مند دانشجوست که در آن از ویژگی‌های اساتید برتر و دانشگاه‌ها استفاده می‌کند و عنصر کیفیت در همه عناصر اصلی و جزئی آن شرطی اساسی می‌باشد. این برنامهدرسی با فارغ التحصیل شدن دانشجو و خروج او از دانشگاه پایان نمی‌پذیرد بلکه ادامه داشته و با تثبیت آن در فرد، به نوعی یادگیری خود-راهبر و هدفدار تبدیل می‌شود.
راحله قاضی اردکانی؛ علیرضا صادقی؛ فریبرز درتاج
چکیده
هدف این مقاله تبیین برنامه درسی پژوهش محوری با تاکید بر ماهیت،ضرورت ها، مولفه ها و راهکارهای تربیتی است. روش مورد استفاده در این پژوهش،با توجه به ماهیت موضوع توصیفی از نوع مطالعات اسنادی(کتابخانه ای) است.برای دستیابی به داده های معتبر در فرایند پژوهش به شیوه ی تحلیل مضمون با استفاده از فیش برداری به استخراج متون و مفاهیم از تمامی منابع ...
بیشتر
هدف این مقاله تبیین برنامه درسی پژوهش محوری با تاکید بر ماهیت،ضرورت ها، مولفه ها و راهکارهای تربیتی است. روش مورد استفاده در این پژوهش،با توجه به ماهیت موضوع توصیفی از نوع مطالعات اسنادی(کتابخانه ای) است.برای دستیابی به داده های معتبر در فرایند پژوهش به شیوه ی تحلیل مضمون با استفاده از فیش برداری به استخراج متون و مفاهیم از تمامی منابع اعم از کتاب ها، مجلات خارجی و داخلی مبادرت شد. فرایند کار بدین صورت انجام گرفت که ابتدا ماهیت رویکرد پژوهش محوری تبیین و سپس ضرورت های رویکرد پژوهش محوری در آموزش و پرورش تبیین و تشریح و در ادامه ضمن شناسایی مولفه های پژوهش محوری به ارائه راهکارهای برخواسته ازاین رویکرد، و کاربست آن درآموزش و پرورش پرداخته شد. یافته های پژوهش نشان داد در دنیای امروز به دلیل روبرو شدن افراد به خصوص دانش آموزان با عامل تغییر و دگرگونی،سبک سنتی آموزش، دیگر جوابگو نیست و لازم است دانش آموزان به اهرمی به نام تفکر ورزیدن و تفکر خلاق مجهز شوند تا ضمن کسب مهارت های تفکر و حل مسائل، کارایی لازم را در پاسخ به تغییرات محیطی داشته باشند. رویکرد پژوهش محوری رویکردی است که لزوم کاویدن محیط و موقعیت های آن را برای دانش آموزان به ارمغان می آورد و در آن به جای انباشت اطلاعات در ذهن، نحوه ی یادگیری و یا به عبارتی یادگیری یادگرفتن را مدنظر قرار می دهد و مشخصاتی همچون پویایی، همکاری و مشارکت، تکامل دانش و مهارت، پرسشگری، تفکر انتقادی، تحکیم ساخت شناختی و حل مسئله را دارد.
اعظم زرقانی؛ مقصود امین خندقی؛ بختیار شعبانی ورکی؛ نعمت الله موسی پور
چکیده
هدف اصلی این مقاله، تبیین رابطۀ میان نظریه و عمل از منظر متخصصان اثرگذار و جریان ساز حوزۀ مطالعاتی برنامه درسی است. برای دستیابی به این هدف، آراء صاحبنظران این حوزۀ تخصصی در باب نسبت میان نظریه و عمل با استفاده از استدلال‌هایی مبتنی بر شواهد، مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، نظرات صاحب نظران بنام و مطرح این حوزه، در ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله، تبیین رابطۀ میان نظریه و عمل از منظر متخصصان اثرگذار و جریان ساز حوزۀ مطالعاتی برنامه درسی است. برای دستیابی به این هدف، آراء صاحبنظران این حوزۀ تخصصی در باب نسبت میان نظریه و عمل با استفاده از استدلال‌هایی مبتنی بر شواهد، مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، نظرات صاحب نظران بنام و مطرح این حوزه، در سه دسته «فنی- علمی»، «عملی» و «نومفهوم‌گرایی»، طبقه‌بندی و بررسی شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که نظریه در طبقۀ «فنی- علمی» هم جنس نظریه‌های رایج در علوم طبیعی است که با مفاهیمی کلی و انتزاعی همراه است؛ در طبقۀ «عملی»، از نوع موقعیتی است که متناسب با ویژگی‌های موقعیت عینی ساخته می‌شود و در طبقۀ «نومفهوم‌گرایی» نیز هم جنس نظریه‌های معتبر در علوم انسانی و هنری است که مبیّن مفاهیم و اندیشه‌های انسانی است عمل، در طبقۀ «فنی- علمی» از نوع ابزاری و در طبقۀ «عملی» و «نومفهوم‌گرایی» از نوع آگاهانه است، با این تفاوت که در طبقۀ «عملی»، بر عملی اخلاقی و در طبقۀ «نومفهوم‌گرایی» بر عملی اخلاقی و سیاسی یا اجتماعی تأکید می‌شود. رابطۀ میان نظریه و عمل در هر یک از سه طبقۀ «فنی- علمی»، «عملی» و «نومفهوم‌گرایی» نیز به ترتیب، منطقی، مسأله‌ای یا پژوهشی و دیالکتیک است. تنظیم افکار و نظرات اندیشمندان این حوزه در قالب این سه طبقه، دسته‌بندی جدیدی از پارادایم‌های حوزۀ مطالعاتی برنامهدرسی را نیز ارائه داده است که با دسته‌بندی‌های پیشین از حیث معیار و ملاک دسته‌بندی متفاوت است و این، مهم‌ترین دستاورد این مطالعه است.
نادر سلسبیلی
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل نقادانۀ برنامۀ درسی ملی تدوین شدۀ جمهوری اسلامی ایران باتوجه به ملاکهای برگرفته از زیرنظام برنامه درسی در مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی بوده است. رویکرد پژوهش عمدتا کیفی و از نوع استنتاج قیاسی مبتنی بر تحلیل اسنادی در قالب پژوهش ارزشیابی است. مقایسه‌های انجام شده در مورد ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل نقادانۀ برنامۀ درسی ملی تدوین شدۀ جمهوری اسلامی ایران باتوجه به ملاکهای برگرفته از زیرنظام برنامه درسی در مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی بوده است. رویکرد پژوهش عمدتا کیفی و از نوع استنتاج قیاسی مبتنی بر تحلیل اسنادی در قالب پژوهش ارزشیابی است. مقایسه‌های انجام شده در مورد برنامه درسی ملی تدوین شده باتوجه به ملاک های مورد نظر در قالب شش مولفه تشکیل دهندۀ 1- هدفها و دیگر عناصر اصلی برنامه درسی، 2- برداشتها و مفهوم سازی ها از برنامه درسی ملی، 3- الزاماتِ قبلی، زمینه سازی ها، شرایط پذیرش، 4- ویژگی های ساختاری و اجرایی، 5- توجه به برنامه ریزی درسی مبتنی بر مدرسه و روند های نوآورانه، و 6- توجه به حوزه دیدگاه های برنامه درسی، به قصدِ مقایسه و ارزیابی برنامه درسی ملی تدوین شدۀ جمهوری اسلامی انجام گرفته است. یافته‌ها نشان می دهد در سند برنامه درسی ملی تدوین شده برداشتی تا حدود زیادی آرمان گرایانه تر با ویژگی های گسترده تجویزی با حضور قوی یک استیلای عقیدتی( مذهبی شیعی)، و نظام آموزشی با تاکید بر سازوکار نظم دهنده دینی، بخصوص در بخش«چشم انداز» دیده می شود. ایجاد بستر مناسب برای پژوهشگری معلم و مدرسه، پرهیز از رویکرد های خطی و تجویزی، و بازآفرینی فرهنگ مدرسه در سند برنامه درسی ملی چندان مورد توجه نیست و این سند نقش مستقلی برای مدرسه در برنامه ریزی درسی، نوآوری در روند های آموزشی باتوجه به مقتضیات مدرسه و محیط آموزشی چندان قائل نمی‌شود.
احمد ملکی پور؛ عرفانه قاسم پور؛ حسام بشرویه نژاد کریمی
چکیده
هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی تجارب و طرح‌های عملی دانشگاه‌های پیشرو در تکوین بین‌المللی سازی آموزش و برنامه درسی است. این پژوهش یک پیمایش تطبیقی است، که با استفاده از روش پژوهش تحلیلی اسنادی با رویکرد تطبیقی و نیز الگو توافق و تفاوت استورت میل انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش دانشگاه های پیشرو و موفق در عرصه بین المللی سازی آموزش ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی تجارب و طرح‌های عملی دانشگاه‌های پیشرو در تکوین بین‌المللی سازی آموزش و برنامه درسی است. این پژوهش یک پیمایش تطبیقی است، که با استفاده از روش پژوهش تحلیلی اسنادی با رویکرد تطبیقی و نیز الگو توافق و تفاوت استورت میل انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش دانشگاه های پیشرو و موفق در عرصه بین المللی سازی آموزش و برنامه درسی با توجه مدارک و اسناد موجود در خصوص جدیدترین رتبه بندی موسسههای معتبر جهانی است، که در سال های اخیر توانستهاند، موفقیتهایی در زمینه بین‌المللی سازی کسب کنند. نمونه مورد بررسی دانشگاه‌های گریفیث، مناش، آدلاید، آلبرتا، مینه سوتا و دانشگاه کیوتو است، که بصورت هدفمند با توجه به دسترسی به مدارک و اسناد موجود انتخاب شدند. تجارب و فعالیتهای دانشگاه های منتخب با توجه به اسناد و مدارک موجود در ابعاد آموزش، پژوهش و خدمات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که این دانشگاه‌ها با انجام یک سری فعالیتهای دقیق و معقولانه در مسیر بین‌المللی سازی آموزش و برنامه درسی در ابعاد آموزش، پژوهش و خدمات حرکت میکنند.
حسین زینلی پور؛ سمیه زارع؛ یعقوب رییسی اهوان
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی اقتضایی برنامه درسی است، برای این منظور، با استفاده از روش تحلیلی– استنتاجی، سه هدف را دنبال می کند: 1- بررسی دیدگاه آیزنر در زمینه نقش معلم در فرایند برنامه درسی 2- بررسی نظریه رهبری وضعی هرسی و بلانچارد 3- طراحی الگوی اقتضایی برنامه درسی با انطباق بر دیدگاه آیزنر و نظریه رهبری وضعی هرسی و بلانچارد؛ آیزنر ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی اقتضایی برنامه درسی است، برای این منظور، با استفاده از روش تحلیلی– استنتاجی، سه هدف را دنبال می کند: 1- بررسی دیدگاه آیزنر در زمینه نقش معلم در فرایند برنامه درسی 2- بررسی نظریه رهبری وضعی هرسی و بلانچارد 3- طراحی الگوی اقتضایی برنامه درسی با انطباق بر دیدگاه آیزنر و نظریه رهبری وضعی هرسی و بلانچارد؛ آیزنر در بیان دیدگاه خود با نگاهی ظریف، دقیق و زیباشناسانه، نقش معلم را در تدوین و اجرای برنامه درسی به تصویر کشیده است، اما برای بهره برداری عملی از دیدگاه خود، راهکاری ارائه نکرده است؛ از آنجایی که استفاده از یک روش برنامه ریزی در تمام موقعیتها درست به نظر نمی رسد، لذا، در این پژوهش، با انطباق بر دیدگاه آیزنر و نظریه رهبری موقعیتی هرسی و بلانچارد، الگوی اقتضایی برنامه درسی طراحی شد؛ طرح الگوی اقتضایی برنامه درسی نشان داد که سبک نفوذ برنامه ریز درسی در وضعیتی که آمادگی معلمان (توانایی و تمایل) کم باشد (R1) ،کاملاً منطبق بر سبک آمرانه (S1) و سبک نفوذ برنامه ریز درسی در وضعیتی که توانایی معلمان کم و تمایل آنها پایین تا متوسط است(R2)، کاملاً منطبق بر سبک رهبری قبولاندنی(S2) و سبک نفوذ برنامه ریز درسی در وضعیتی که توانایی معلمان، زیاد و تمایل آنها متوسط به بالا است (R3)، کاملاً منطبق بر سبک رهبری مشارکتی (S3) و سبک نفوذ برنامه ریز درسی در وضعیتی که توانایی و تمایل معلمان زیاد است (R3)، کاملاً منطبق بر سبک رهبری تعویضی(S4) مدل هرسی و بلانچارد می باشد.
