نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

وزارت علوم تحقیقات و فناوری

چکیده

هدف این مقاله بررسی عناصرالگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی در آموزش عالی بر مبنای قرآن کریم بر اساس تفسیر المیزان است. بدین منظور از آیات قرآن کریم و تفاسیر مرتبط با تربیت اخلاقی تفسیر المیزان بهره گرفته شد. این نوشتار با رویکردکیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون به بررسی عناصر تربیت اخلاقی می پردازد. در این پژوهش با استفاده از تحلیل مضمون آیات قرآن کریم بر اساس تفسیر المیزان ، مضامین ذیل دو حیطه باورها و رفتارها استخراج ومقوله‌های مشابه و مقارن ذیل شش تم اصلی دسته بندی می شود به مقوله‌های اصلی عنوان "معیار" و به مقوله‌های فرعی مرتبط با آن‌ها عنوان "زیر معیارداده و آنگاه بین معیارها و زیرمعیارهای تولیدشده ارتباط مناسب برقرار شد.
براین اساس عناصر الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی در آموزش عالی همسو با آموزه‌های اخلاقی قرآن کریم بر اساس تفسیر المیزان انتخاب که یک انسجام ، تناسب و هماهنگی درونی مناسب بین مبانی، اصول و عناصر انتخاب شده برنامه درسی پیشنهادی وجود دارد. سپس با مصاحبه نیمه ساختار یافته نظر متخصصان برنامه‌ریزی درسی در خصوص ویژگی عناصر تربیت اخلاقی در آموزش عالی اتخاذ والگوی تربیت اخلاقی متشکل از سه بخش مبانی، اصول و عناصر طراحی شد. هرکدام از بخش های الگو منطبق با مبانی قرآن کریم بر اساس تفسیر المیزان ارائه شد، بکارگیری الگوی ارائه شده در سطوح مختلف برنامه ریزی درسی اعم از طراحی و تدوین برنامه های درسی آموزش عالی و .. بستر مناسب را برای تربیت اخلاقی هرچه بهتردر محیط دانشگاه را فراهم می سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of the Elements of the Curriculum of Moral Education in Higher Education Based on the Holy Quran Based on the Interpretation of Al-Mizan

نویسنده [English]

  • zakiya abbasi

کارشناس دفتر نظارت و ارزیابی

چکیده [English]

The purpose of this article is study the elements of the curriculum of moral education in higher education based on the Holy Qur'an based on the interpretation of al-Mizan. To this end, Qur'anic verses and interpretations related to moral education of Al-Meizan's were used. This paper deals with the qualitative approach and analyzes the elements of moral education using the method of analysis of the subject. In this study, using the theme analysis of Quranic verses, according to the interpretation of al-Mizan, the following two domains of beliefs and behaviors are extracted and the same categories and the following six major themes are categorized into the main categories of the title "criteria" and their sub-categories related to them The title "below" and appropriate criteria and criteria have been established.
Accordingly, the elements of the curriculum model of moral education in higher education are in line with ethical teachings of the Holy Quran based on the interpretation of al-Mizan, which has coherent, proportionate, and intrinsic harmony between the basics, the principles and the selected elements of the proposed curriculum. Then, with a semi-structured interview, the opinion of the curriculum specialists on the features of ethical education elements in higher education was to adopt a moral education platform composed of three parts: principles, principles and elements. the application of the model presented at different levels of curriculum design, including the design and development of higher education curricula, and the appropriate framework for the betterment of ethics in the university en Provides

کلیدواژه‌ها [English]

  • moral education
  • Higher education
  • Qur'an
  • interpretation of al-Mizan
آرمند، محمد. (1387). طراحی الگوی مطلوب تربیت اخلاقی در دوره متوسط بر اساس نقد الگوی تربیت منش. پایا نامه دکتری دانشگاه تربیت مدرس؛ دانشکده علوم انسانی.
اکرمی، ایوب. (1392). فرایند تربیت اخلاقی انسان در قرآن با نگاه به ترتیب نزول سوره و آیات. پایان‌نامه دکتری دانشگاه فردوسی مشهد؛ دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
آروانه، بهزاد؛ داوودی، محمد. (1390). تحلیل و بررسی فطرت در آثار شهید مطهری. معرفت کلامی.2 (1)،126-101.
باقری، خسرو. (1395). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. ج 1. تهران: موسسه فرهنگی مدرسه برهان.
ترک‌زاده، جعفر و همکاران. (1395). تدوین چارچوب ارزشیابی اثربخشی برنامه‌های درسی آموزش عالی. مجله علمی پژوهشی پژوهش‌هایبرنامهدرسی. 6 (2)،41-64.
جام‌خانه، کیوان. (1390). تربیت اخلاقی در دوره ابتدایی: تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی بخوانیم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه کردستان؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
حاجی ده آبادی، محمدعلی. (1396). درآمدی بر نظام تربیت اسلام. قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).
خاقانی زاده، مرتضی؛ فتحی واجارگاه، کوروش. (1396). الگوهای برنامه درسی دانشگاهی. مجله راهبرهای آموزش مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی بقیه الله (عج). 1 (2)، 19-11.
حسنی، محمد. (1394). رویکردهای نوین در تربیت اخلاقی. تهران: مدرسه.
داودی، محمد. (1385). تربیت اخلاقی در سیره پیامبر (صلی‌الله الیه و آله) و اهل‌بیت (علیه‌السلام). پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت‌معلم؛ دانشکده علوم انسانی.
داوری اردکانی، رضا. (1391). اخلاق در عصر مدرن. تهران: سخن
راغب اصفهانی، محمد. (502 ق). المفردات فی الفاظ القران الکریم. ترجمه غلامرضا خسروی حسینی (1383). تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء آثارالجعفریه.
شعبانی، حسن. (1395). مهارت‌های آموزشی و پرورشی (روش‌ها و فنون تدریس). ج 1. تهران: سمت.
صمدی، معصومه؛ دوایی، مهدی؛ اقبالیان، طاهره. (1391). مبانی، اصول و روش های تربیت اخلاقی در سیره پیامبر (ص) و اهل بیت (ع). پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت. 20 (16)،64-37.
طباطبائی، محمدحسین. (1385). تفسیرالمیزان. مترجم: محمد باقر موسوی همدانی. قم: جامعه مدرسین.
طباطبائی، محمدحسین. (1388). شیعه در اسلام. به کوشش هادی خسروشاهی. قم: بوستان کتاب.
عارفی، محبوبه. (1384). برنامه‌ریزی درسی راهبردی در آموزش عالی. تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی.
فرجاد، محمدعلی. (1384). اصول برنامه‌ریزی درسی و آموزشی. تهران: الهام.
فتحعلی خانی، محمد. (1393). آموزه‌های بنیادین علم اخلاق. ج 1. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
مجلسی، محمدباقر . بحارالانوار، ج 16. کتابخانه دیجیتال نور.
مدرسی، محمد. (1388). فلسفه اخلاق. تهران: سروش
ملکی، حسن. (1393). مبانی و اصول اعتقادی تربیت اسلامی. مجله پژوهش‌های فرهنگ و تربیت اسلامی.1 (1)، 30-11.
ملکی، حسن. (1394).مبانی برنامه‌ریزی درسی آموزش متوسطه. تهران: سمت.
مهدوی هزاوه، منصوره. (1395). طراحی و اعتباریابی الگوی برنامه درسی تربیت معلم دوره ابتدایی همسو با سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش. پایان‌نامه دکتری دانشگاه علامه طباطبائی.
Beaty, Michael. (2017). Moral Education in the University? Baylor University.
Branch, W. T. (2015). Teaching professional and humanistic values: Suggestion for a practical and theoretical model. Patient education and counseling. 98 (2),162-167.
Caroline, koh. (2012). moral Development and student Motivation in Moral Education: A Singapore study. Australian Journal of Education.56 (1).
Crimson. (2011). A Moral Education In the classes and in the Houses, students need and want a strong honor system. Harvard University.
Keung Ma, Hing. (2009). Moral Development and Moral Education: An Integrated Approach. Education Research. 24 (2), 293-326.
Kiss, Elizabeth and Euben, S. peter. (2010). debating moral Education: Rethinking the Role of the modern university. Duke University.
Klein, M. F. (1985). Curriculum Design. International Encyclopedia of Education: Curriculum Studies. 2, Husen, T. and Postlethwaite editors, Oxford England: Pergamon Press. 1163-1170.
Pamela, lepage, Hanife Akar, Yaliz Temli, Deryasen, Veil Hasser, Ibne ivins. (2011). Comparing teachers' views on morality and moral Education, a comparative study in Turkey and the United States. Teaching and Teacher Education. (27), 300-375.
Puiu, S., & Ogarca, R. F. (2015). Ethics Management in Higher Education Systemof Romania. Procedia Economics and Finance. 23, 599-603.
Suja R. Nair. (2015). Ethics in Higher Education. Jain University. India. 229-232.
Zhu, Xiaoman. (2014). moral education and valus education in curriculum reform in china. Higher education press and springer – verlarg. 191-200.