نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشیار گروه مطالعات برنامه درسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

4 دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد

10.22054/qric.2024.60169.320

چکیده

چکیده
پژوهش حاضر باهدف پاسخ به این سؤال که نگرش نسبت به دانش چه الزاماتی را برای عناصر برنامه درسی به دنبال خواهد داشت؛ به بررسی تحولات دانش از دیدگاه پست‌مدرنیسم با تأکید بر دیدگاه فوکو پرداخته است. این پژوهش دارای رویکرد کیفی است که با روش مرور نظام‌مند صورت پذیرفت. محیط پژوهش (جامعه آماری) تمام تألیفات و مقالات مربوط به پست‌مدرنیسم، فوکو و برنامه درسی بود که با نمونه گبری هدفمند و با کلمات کلیدی فارسی و انگلیسی از سال 1383 تا 1400 انتخاب شد. یافته‌ها: نشان داده‌اند که در دیدگاه پست‌مدرنیسمی فوکو، آنچه در دوران مدرن هست نه پیشرفت است و نه نشانی از پیدایش پیوندی میان دانش و آزادی بدان‌سان که پیشروان و نمایندگان روشنگری چشم داشته‌اند؛ بلکه پیوند روزافزون دانش و سلطه است. به‌زعم فوکو، هیچ رابطه‌ی قدرتی بدون تشکیل حوزه‌ای از دانش متصور نیست و هیچ‌دانشی هم نیست که متضمن روابط قدرت نباشد از دیدگاه فوکو، این خوانش درزمینه عناصر برنامه درسی منتج به نتایجی از قبیل توجه به تعلیم و تربیت انتقادی و متکثر، درنظرگرفتن آموزش همگانی به‌عنوان بسط فناوری انضباطی، توجه به برنامه درسی به‌عنوان یک جریان سیاسی در مقابل یک فعالیت خنثی و توجه به مکانیسم‌هایی از قبیل نظارت، ردیابی و کمی سازی در تعلیم و تربیت خواهد شد. همچنین. الزامات این نگاه به دانش برای عناصر برنامه درسی، دربرگیرنده مواردی از قبیل توجه به آموزش‌وپرورش انتقادی، تردید در پذیرش محتوای آموزشی به‌عنوان غیر تاریخی، خنثی، جدا از ارزش و قدرت، توجه به تکثر و عدم تمرکز در آموزش‌وپرورش خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Postmodernist Reading of Knowledge Developments with an Emphasis on Foucault's Perspective and Its Requirements for Curriculum Elements

نویسندگان [English]

  • hadi ghaderyani 1
  • Irandokht Fayyaz 2
  • Mostafa Ghaderi 3
  • Akbar Rahnama 4

1 PhD Student, Department of Philosophy of Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University

2 Associate Professor, Department of Philosophy of Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University

3 Associate Professor, Curriculum Studies, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University

4 Associate Professor, Department of Philosophy of Education, Faculty of Humanities, Shahed University

چکیده [English]

Abstract
The current research aims to answer the question of what requirements the attitude towards knowledge will have for the elements of the curriculum; It has investigated the evolution of knowledge from the point of view of postmodernism withemphasis on Foucault's point of view. This research has a qualitative approach that was conducted with a systematic review method. The research environment (statistical society) was all the writings and articles related to postmodernism, Foucault, and curriculum, which were selected with a targeted sample and Persian and English keywords from 1383 to 1400. Findings: They have shown that in Foucault's postmodernist view, what is in the modern era is neither progress nor a sign of the emergence of a link between knowledge and freedom, as the pioneers and representatives of the Enlightenment envisioned; Rather, it is an ever-increasing link between knowledge and mastery. According to Foucault, no power relationship can be imagined without forming a field of knowledge, and there is no knowledge that does not include power relations. From Foucault's point of view, this reading in the field of curriculum elements leads to results such as paying attention to critical and pluralistic education, considering education Generalization as an extension of disciplinary

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Postmodernism
  • Knowledge developments
  • Foucault's reading of knowledge
  • Curriculum elements